"ရယ္ဆန္ျမိဳ႕ရဲ့ေဆာင္းဦးျမင္ကြင္း"
အခုလက္ရွိျမင္ကြင္းေလးပါ။ ရယ္ဆန္ကေတာ့ ေစာေစာစီးစီးကို ရြက္၀ါေတြေျခြခ်ေနေလျပီ။
Type rest of the post here
အျပည့္အစံု (Read
More)...
အက်ဥ္းအားျဖင့္(Summary
only)...
"ကိုရီးယားပညာေရး"
အရင္ပိုစ့္ေလးေရးလုိက္ေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း အာရွ ပညာေရးကို အျမင္တစ္မ်ိဳး နဲ႕နားလည္လြဲမွာ စိုးလို႕ ဒီပို႕စ္ေလးဆက္တင္လုိက္ပါတယ္။ ဘြဲ႕ၾကိဳပညာေရးနဲ႕ ဘြဲ႕လြန္ပညာေရး သင္ရိုး၊ သေဘာသဘာ၀ခ်င္းမတူတာကိုေတာ့ အားလံုး သိျပီးလုိ႕ယူဆလုိက္ပါတယ္။ ဘြဲ႕ၾကိဳေက်ာင္းသားေတြမွာက ဆရာဦးေဆာင္ ရွင္းျပ သင္ၾကားေရးစနစ္ပါ။ ဘြဲ႕လြန္မွာက တပည့္က ရွင္းျပရတဲ့စနစ္ပါ။ ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ဖတ္ထားတယ္။ ဘာေတြကိုသိထားတယ္ ဆိုတာေတြကို စာသင္ခ်ိန္မွာ အလွည့္က် presentation ေလးေတြလုပ္တယ္။ ေနာက္ဆံုး သင္တန္းဆင္းခ်ိန္မွာ စာသင္တန္းတစ္တန္းစာ လက္ရွိဘာသာရပ္နဲ႕ပတ္သက္ျပီး မိမိတာ၀န္က်ရာ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုအတြက္ ရႈ႕ေဒါင့္စုံကေန ေရးျပ၊ တင္ျပရတာပါ။ စာေမးပြဲရယ္လို႕ အလြတ္က်က္ခ်ေရးစနစ္ က ေခတ္ကုန္ေနျပီေလ။ ဒါျဖင့္ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားေတြကို ဘယ္လိုအင္တာပရက္။ အီဗယ္လူရိတ္ (Evaluate) လုပ္လဲေမးစရာရွိပါတယ္။ သုေတသန စာတမ္း ဘယ္ႏွစ္ေစာင္ ထုတ္ေ၀ထားလဲ။ first author အေနနဲ႕က ဘယ္ႏွစ္ေစာင္လဲ။ Second Author, Third Author, etc. ဘယ္ႏွစ္ေစာင္ သူမ်ားကို ၀ိုင္းကူလုပ္ဖူးလဲ။ Patent Law ကို ဘာေတြေလွ်ာက္ထားဘူးလဲ။ ရထားဘူးလဲ။ ဆိုတာေတြနဲ႕ တုိင္းတာပါတယ္ဗ်ာ။ တကယ္ေတာ့ ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားေတြမွာ ရားတာေတာင္မွတ္ထားရတဲ့အဆင့္ပါ။ ဒီၾကားထဲ ပေရာ္ဖက္ဆာရဲ့ လုပ္ငန္းရပ္ေတြကို ေခါင္းစဥ္မဲ့ ကူလုပ္ေပးေနရတာေတြကလည္းမနည္းပါဘူး။ ကိုယ္လုပ္ျပီး ကိုယ့္နာမည္ မရတာေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာပါပဲ။ အဲလိုမ်ိဳးလည္းၾကံဳတတ္ၾကတယ္လို႕ ၾကားဘူးပါတယ္။ ဟဲ---ဟဲ---ေစာေစာစီးစီး အြန္ေစာလည္းၾကံဳလုိက္တာပါပဲ။ ပထမဆံုး ေပပါကို တရုတ္ေက်ာင္းသားနာမည္နဲ႕ထြက္ေပးလိုက္ရတာပါ။ သူ႕အတြက္ ေက်ာင္းလခလြတ္ျငိမ္းေအာင္လုိ႕ပါ။ အြန္ေစာက စေကာလားရျပီးဆိုေတာ့ မလုိအပ္ဘူးေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒုတိယေနရာကေန ပဲေက်နပ္ေပးလုိက္ရတယ္ေလ။ ဆရာက ေတာင္းတာဆိုေတာ့ မေပးဘူးေျပာလို႕မွမရတာ။ ကိုရီးယား တကၠသိုလ္ေတြမွာ မူတစ္ခုရွိပါတယ္တဲ့။ ဘယ္ျပည္ပဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားမဆို ပထမ ၆ လမွာေပပါတစ္ေစာင္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရေအာင္တင္ႏုိင္လွ်င္ တစ္ႏွစ္စာ ေက်ာင္းလခေပးစရာမလိုပါဘူး (one year School fee exemption) တဲ့ (မည္သည့္ဂ်ာနယ္မဆိုပါ။ ဒါေၾကာင့္ျမန္ျမန္ရလြယ္တဲ့ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္ေတြပို႕တာမ်ားပါတယ္)။ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္မွာ တစ္ၾကိမ္သာေလွ်ာက္ထားခြင့္ရွိတာပါတဲ့။
ေနာက္တစ္ခု ေကာင္းတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ပေရာဂ်က္တစ္ခုစီအတြက္ အဖြဲ႕ေလးေတြခြဲေပးထားျပီး ပို႕စ္ေဒါက္ရွိလွ်င္ ပို႕ေဒါက္ေတြကဦးေဆာင္ပါတယ္။ အြန္ေစာတို႕ဓါတ္ခြဲခန္းက ပို႕ေဒါက္တာ ႏွစ္ေယာက္က ရာထူးတိုးနဲ႕ ဌာေနေျပာင္းသြားေတ့ာ အြန္ေစာက ေအာ္တိုမက္တစ္ အၾကီးဆံုးျဖစ္က်န္ခဲ့တာပါ။ အြန္ေစာလို ႏွစ္တူ ေဒါက္တာေက်ာင္းသား တရုတ္တစ္ေယာက္ေတာ့ရွိပါတယ္။ အသက္အရ အၾကီးဆံုးဆိုျပီး ေနရာတကာတာ၀န္ယူေပးေနရတာပါ။ ေျခာက္လတန္းတစ္တန္းငယ္တဲ့ေဒါက္တာေက်ာင္းသားကတစ္ေယာက္။ အခုႏွစ္မွေရာက္လာတဲ့ (one year Junior) ေဒါက္တာေက်ာင္းသားကတစ္ေယာက္ပါ။ မဟာသိပၸံေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ တရုတ္ ၂ ေယာက္။ ကိုရီးယား ၂ ေယာက္ပါ။ ဘြဲ႕ၾကိဳသံုးေယာက္။ စုစုေပါင္းလုိက္လွ်င္ေတာ့ ဆယ့္ႏွစ္ေယာက္ေတာင္ရွိတယ္ဗ်။ ရံုးစာေရးမေလးတစ္ေယာက္ေရာေပါ့။ ပေရာဂ်က္က သံုးခုရွိတာဆိုေတာ့ သံုးအုပ္စုခြဲျပီး ဘြဲ႕ၾကိဳေက်ာင္းသားနဲ႕ မဟာသိပၸံေတြက ေဒတာရေအာင္ သုေတသနေတြမွာ ၀ိုင္းကူလုပ္ေပးပါတယ္။ ပို႕ေဒါက္ေတြ ေဒါက္တာေက်ာင္းသားေတြက စာတမ္းအျဖစ္ ဆက္လက္ ျပဳစုရပါတယ္။ ေပပါမွာ နာမည္ေတြထဲ့ေပးတယ္ဆိုေပမဲ့ ေဒါက္တာေက်ာင္းသားေတြအတြက္အေတာ္ေလးေကာင္းတယ္ေျပာရမလားပဲ။ First Author အေနနဲ႕ ေရးရလုိ႕ေလ။ သူမ်ားေဒတာနဲ႕ေပပါရတာေလ။ တစ္ေယာက္ထည္းလုပ္ေနရလွ်င္ ဘယ္လိုလုပ္ ေျခာက္လတစ္ေစာင္ထြက္ႏုိင္မလဲေနာ့။ တစ္ႏွစ္တစ္ေစာင္ေတာင္မနည္းလုပ္ရမွာ။ အခုေတာ ေျခာက္လတစ္ေစာင္ မျဖစ္မေန တာ၀န္ယူထားရတာေလ။ အြန္ေစာေတာ္လို႕မဟုတ္ပါဘူး။ တာ၀န္အရ ျဖစ္ညွစ္အားထုတ္ေနရတာပါ။ "မိုးေပါက္မ်ားေသာ္ ျမစ္၊ေခ်ာင္း၊ အင္း၊ အုိင္ ျပည္သည္ ဟူ၏။" ဆိုသလို မိုးေပါက္ေလးေတြ စုေနရတာပါဗ်ာ။ ---။ ---။
(ေျခာက္လနဲ႕ေပပါထြက္တယ္ဆိုတာ DNA analysis အတြက္ပဲေျပာလုိက္တာပါ။ တကယ္ေတာ့ field data ေတြအတြက္က RDA ကေန စိုက္ပ်ိဳးျပီး ေဒတာေကာက္ေပးတာပါ။ သူတို႕လုုပ္ထားတာေတြနဲ႕ေပါင္းလုိက္လွ်င္ တစ္ႏွစ္ခြဲ လုပ္ရတယ္လို႕ေျပာရမွာပါ။ KNU ႏွင့္ RDA က Joint Venture လုပ္ထားလုိ႕ပါ။ မဟုတ္လွ်င္ ေျခာက္လ ေပပါဆိုတာ Phenotype မထဲ့ႏုိင္ပါဘူး။ Genotype သီးသန္႕စာတမ္းဟာ Phenotype မပါလွ်င္ မပီျပင္ပါဘူး။)
(PS= ေနရာတစ္ကာ တာ၀န္ယူေပးေနရတာပါ = (၁) ဆရာမရွိလွ်င္ တနလၤာေန႕မွာ အစည္းေ၀းဆိုျပီး ဓါတ္ခြဲခန္းကလူေတြကို စုျပီး စကားေျပာေပးရတာပါ။ ဒီအပတ္ဘယ္သူေတြက ဘာေတြလုပ္ၾကမယ္ဆိုတာကို ၾကားခံတင္ျပေပးရတာပါ။ (၂) ေသာၾကာေနတိုင္း Lab Workshop ဆိုျပီး အငယ္ေတြကို လိုအပ္မယ္ထင္တာ သင္ျပေပးရတာပါ။ (အထူးသျဖင့္အသစ္၀င္လာသူေတြအတြက္ေပါ့)။ (၃) ဘြဲ႕ၾကိဳေက်ာင္းသားေလးေတြကို လက္ေတြ႕(ဓါတ္ခြဲခန္းပညာ)သင္ၾကားေပးရတာေတြပါပဲ)။ ဘာမွမဟုတ္ဘူးထင္ရေပမဲ့ အခ်ိန္ကုန္ေခါင္းစားတဲ့အလုပ္ေတြပါ)
အျပည့္အစံု (Read
More)...
အက်ဥ္းအားျဖင့္(Summary
only)...
"ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္၏ ကိုရီးယာအေတြ႕အၾကံဳ"
ဒီကေန႕ ကေလးေတြစာေမးပြဲ မွာ စာေမးပြဲခန္းေစာင့္က်ပါတယ္။ ကိုယ္သင္ထားတဲ့ဘာသာဆိုေတာ့(အမွန္ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာဆိုလွ်င္ ဘာသာရပ္ပိုင္ရွင္က မေစာင့္ရပါဘူးေနာ့ကြယ္) ေမးခြန္းက ကိုယ္ထုတ္တာမွမဟုတ္ပဲ အဲဒါေၾကာင့္အေစာင့္ခုိင္းတာ လည္းျဖစ္မွာပါ။ ေစာေစာက တာ၀န္ေပးတာလဲမဟုတ္ဘူး။ နာရီပိုင္းအလုိမွအသိေပးတာ။ ေက်ာင္းသားက ၂၁ ေယာက္ထည္းရယ္ပါ။ ေမးခြန္းေလးေတြေကာက္ၾကည့္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္လြယ္တာပဲ။ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္လည္း ေတာ္ေတာ္ေလး ေပါ့မယ္ထင္ပါတယ္။ စာေလးေၾကာင္းခန္႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုဖုိ႕က အပုဒ္ ၂၀။ စာေၾကာင္း ၂၀ ခန္႕ စာစီကံုးဖို႕က ၂ ပုဒ္။ ေျဖဆိုခ်ိန္က တစ္နာရီ။ တုိ႕မ်ားေျဖသလိုပါပဲ အခ်ိန္ျပည့္မထုိင္ၾကပါဘူး။ နာရီ၀က္ရွိတာနဲ႕ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္နဲ႕ ေက်ာင္းသူေလးေယာက္ အေျဖလႊာလာအပ္ပါတယ္။ ၄၈ မိနစ္မွာေက်ာင္းသားအကုန္ထြက္သြားလုိ႕ စာေမးပြဲခန္းပိတ္ထားခဲ့ႏုိင္တယ္။ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသား အခ်ိဳးအစားက ေတာ္ေတာ္ကြာျခားေနတယ္။ စုစုေပါင္း ၂၁ ေယာက္မွာ ေက်ာင္းသား ၆ ေယာက္ပဲပါတယ္။ က်န္တဲ့ဘာသာရပ္ေတြေတာ့မသိဘူး။ က်ေနာ္သင္ေနရတဲ့ Molecular Biology မွာေတာ့ဒီအတုိင္းပဲ။
က်ေနာ္တို႔ ဒီကိုရီးယားမွာစာေမးပြဲေျဖတာေလး ဗဟုသုတေျပာျပပါမယ္။ အေပၚကဟာက ဘြဲ႕ၾကိဳေက်ာင္းသားမ်ားစာေမးပြဲေပါ့ေနာ့။ အခုေျပာမွာက ဘြဲလြန္ေက်ာင္းသားစာေမးပြဲ။ ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားေတြကုိ စာေမးပြဲရယ္လို႕ ေတာ္ေတာ္ေလးစစ္ခဲပါတယ္။ စစ္ခဲ့လွ်င္လည္း အိုးပင္းဘြတ္ (open book) ပါ။ အခုေတာ့အိုးပင္းဘြတ္ထက္အဆင့္ျမင့္ေနပါျပီ။ အိုးပင္ ပီစီ (Personal Computer) ပါ။ ဘယ္ေလာက္လြယ္သလဲမေမးနဲ႕ ကိုယ့္သင္တဲ့ သင္ရိုးစာအုပ္ (text book pdf file) ကိုဖြင့္ Search box မွာ ေမးခြန္းထဲက ကီး၀ပ္ ကေလးရိုက္ထဲ့လုိက္ တန္းေပၚလာတာပါပဲ။ ကိုလိုခ်င္တဲ့အေျဖမဟုတ္ေသးလွ်င္ next ေပါ့။ အဲလုိစာေမးပြဲကေတာ့ လာခဲ့ေပါ့။ ေမးတာကလည္း ကေလးေမးခြန္း ကြက္လပ္ျဖည့္။ ပ်င္းဖုိ႕ေကာင္းတယ္။
အဲ ျပီးခဲ့တဲ့အပတ္ထဲကေတာ့ Comprehensive Exam တဲ့ ေလးဘာသာ ေျဖရတယ္။ အရင္ႏွစ္တန္း တက္ျပီးျပီဆိုေတာ့ ၆ ဘာသာျပီးျပီေပါ့။ အခုအတန္းမွာက ၄ ဘာသာယူထားတာ။ အခုေျဖရတာက အရင္အတန္းကဘာသာရပ္ေတြ။ အီးလိုေမးခြန္းထုတ္တဲ့ ႏွစ္ဘာသာေတာ့ တစ္ပုဒ္မက်န္ ခ်ေရးလုိက္တယ္။ သိတယ္မဟုတ္လား။ အီးလိုဆိုလာခဲ့ ေရးခ်င္တာခ်ေရးလုိက္တာပဲ။ အရႊီေကာင္းတယ္ေျပာရမလား။ အေၾကာင္းအရာသိလုိ႕ကေတာ့ ရွိတဲ့ အဂၤလိပ္စာနဲ႕ ခ်ေရးတာပဲ။ က်န္တဲ့ ကိုရီးယားလိုေမးခြန္းထုတ္တဲ့ ႏွစ္ဘာသာေတာ့ ေျဖကိုမေျဖခဲေတာ့တာ။ ေၾကာက္တတ္တဲ့သူဆုိလွ်င္ေတာ့ အိပ္ေပ်ာ္မွာမဟုတ္ဘူး။ အြန္ေစာပဲ ဘယ္ေၾကာက္မလဲ ဘာေမးလို႕ဘာေျဖရမွန္းမသိလုိ႕ မေျဖတာလုိ႕ မေက်နပ္လွ်င္ အဲဒီေမးခြန္းကို အီးလိုေရးျပီး ေမး ျပန္ေျဖမယ္လို႕ ေျပာမယ္ၾကံထားတာ။ သူမ်ားအတင္းေျပာတာမဟုတ္ဘးူ တရုတ္ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာျပန္သယ္ျပီး စာေမးပြဲခန္းတြင္းမွာ အင္တာနက္ခ်ိပ္ျပီး ဘာသာျပန္ စာရွာျပီး ကူးခ်ေနၾကေလရဲ့။ အြန္ေစာကေတာ့ ေစာထြက္လာခဲ့လုိက္တယ္။ ကြန္ပ်ဴတာျပန္သယ္ျပီး အင္တာနက္မွာအေျဖရွာကူးခ်တာလည္း အဓိပၸါယ္ရွိတယ္မထင္လို႕ေပါ့။ ဒါနဲ႕ေနာက္တစ္ပတ္ (အခုအပတ္မွာ) ရံုးကဖုနး္ဆက္လာပါေလေရာ။ မင္းေရးခဲ့သမွ် ဂ်ာနယ္ပို႕ျပီး (ထုတ္ေ၀ျပီး၊ ေစာင့္ေနဆဲ) ေပပါေတြ ေပးပါတဲ့။ ေနာက္ျပီး မင္းလုပ္ခဲ့သမွ် ပိုစတာေတြ အခ်က္အလက္ေတြေပးပါတဲ့ ဖုနး္ဆက္ျပီးေတာင္းလာတယ္။ ထင္လုိက္တယ္။ အင္း -- ငါ့ေတာ့ စာေမးပြဲေကာင္းေကာင္းမေျဖလုိက္လို႕ ငါလုပ္ထားတာဘာရိွိလဲ စစ္ေဆးျပီထင္တယ္လို႕။ ေနာက္ေတာ့ဘယ္ဟုတ္လုိ႕လဲ။ ပေရာ္ဖက္ဆာ ဖုနး္ဆက္လာမွပဲရွင္းသြားေတာ့တယ္။ မင္းကို ဆုေပးဖို႕ထင္တယ္တဲ့။ ဒီတကၠသိုလ္ မွာရွိတဲ့ ျပည္ပေက်ာင္းသားမ်ားရဲ့စံျပဆု ရည္ရြယ္ထားလုိ႕ ေတာင္းတာပါတဲ့။ ေအာ္--------ျဖစ္မွျဖစ္ရေလ။ စိုးရိမ္ေနဆဲ--၀မ္းသာစရာသတင္း ၾကားလုိက္ရတယ္။ အခုက ေရြးျခယ္တင္ထားဆဲပါတဲ့ တကယ္ရမရေတာ့ေစာင့္ၾကည့္ရေတာ့မွာေပါ့ေလ။ တစ္ႏွစ္ခြဲအတြင္းမွာ ေပပါသံုးေဆာင္ တင္ထားတာကိုေတာ့ သူတို႕က စံျပလုိ႕ ထုတ္ျပထားတယ္။ ေနာက္ျပိး ကိုရီယား ဘြဲ႕ၾကိဳေက်ာင္းသားေတြကို စာသင္ျပေပးေနတာလည္း ဘာအခက္အခဲမွ မရွိ အဆင္ေျပေျပ သင္ေပးႏုိင္ပါတယ္ဆိုျပီ ေထာက္ခံထားတာေတြ႕တယ္။ က်န္တာေတြေတာ့အိုေကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႕ေထာက္ခံေပးထားတာထဲက ကိုရီးယားလိုလည္း Fluent ျဖစ္ပါတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ နည္းနည္းကိုယ့္ကိုကိုယ္ မလံုခ်င္ဘူး။ ဒီကျဖင့္ ေျပာတတ္ဆိုတတ္ရံုေလာက္ရတာကို။ ဆုေပးလွ်င္ေတာ့ တကယ္ တက္ယူအံုးမွာ--ဟီး---ဟီး။
ကဲ ကိုရီးယားစာသင္ယူေနၾကတဲ့ ဖရက္ရွာမ်ား ဘာကိုစိုးရိမ္ေနၾကအံုးမွာလဲ။ သင္တုိ႕ေလာက္မေတာ္တဲ့ အြန္ေစာေတာင္ စံျပဆုကိုဆြတ္ခူးဖို႕ၾကံရြယ္ေနတာ။ ဘာကိုဘာအတြက္စိုးရိမ္စရာလိုလဲ။ အခိ်န္တန္ေတာ့ ျပီးေျမာက္သြားမွာပဲ။ ကိုယ္လုပ္သင့္တာကို လုိက္လုပ္လိုက္ရံုပါပဲ။ ျမန္မာေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ဒီကပညာေရးကို စိုးေၾကာက္စရာ အေၾကာင္းကိုမရွိပါဘူး။ အဲ---စာမွန္မွန္ေလးဖတ္ဖုိ႕ေတာ့လိုမွာေပါ့။ --------။ ေမတၱာ ေစတနာျဖင့္။ အြန္ေစာ။
အျပည့္အစံု (Read
More)...
အက်ဥ္းအားျဖင့္(Summary
only)...