"ကိုရီးယားပညာေရး"
အရင္ပိုစ့္ေလးေရးလုိက္ေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း အာရွ ပညာေရးကို အျမင္တစ္မ်ိဳး နဲ႕နားလည္လြဲမွာ စိုးလို႕ ဒီပို႕စ္ေလးဆက္တင္လုိက္ပါတယ္။ ဘြဲ႕ၾကိဳပညာေရးနဲ႕ ဘြဲ႕လြန္ပညာေရး သင္ရိုး၊ သေဘာသဘာ၀ခ်င္းမတူတာကိုေတာ့ အားလံုး သိျပီးလုိ႕ယူဆလုိက္ပါတယ္။ ဘြဲ႕ၾကိဳေက်ာင္းသားေတြမွာက ဆရာဦးေဆာင္ ရွင္းျပ သင္ၾကားေရးစနစ္ပါ။ ဘြဲ႕လြန္မွာက တပည့္က ရွင္းျပရတဲ့စနစ္ပါ။ ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ဖတ္ထားတယ္။ ဘာေတြကိုသိထားတယ္ ဆိုတာေတြကို စာသင္ခ်ိန္မွာ အလွည့္က် presentation ေလးေတြလုပ္တယ္။ ေနာက္ဆံုး သင္တန္းဆင္းခ်ိန္မွာ စာသင္တန္းတစ္တန္းစာ လက္ရွိဘာသာရပ္နဲ႕ပတ္သက္ျပီး မိမိတာ၀န္က်ရာ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုအတြက္ ရႈ႕ေဒါင့္စုံကေန ေရးျပ၊ တင္ျပရတာပါ။ စာေမးပြဲရယ္လို႕ အလြတ္က်က္ခ်ေရးစနစ္ က ေခတ္ကုန္ေနျပီေလ။ ဒါျဖင့္ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားေတြကို ဘယ္လိုအင္တာပရက္။ အီဗယ္လူရိတ္ (Evaluate) လုပ္လဲေမးစရာရွိပါတယ္။ သုေတသန စာတမ္း ဘယ္ႏွစ္ေစာင္ ထုတ္ေ၀ထားလဲ။ first author အေနနဲ႕က ဘယ္ႏွစ္ေစာင္လဲ။ Second Author, Third Author, etc. ဘယ္ႏွစ္ေစာင္ သူမ်ားကို ၀ိုင္းကူလုပ္ဖူးလဲ။ Patent Law ကို ဘာေတြေလွ်ာက္ထားဘူးလဲ။ ရထားဘူးလဲ။ ဆိုတာေတြနဲ႕ တုိင္းတာပါတယ္ဗ်ာ။ တကယ္ေတာ့ ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားေတြမွာ ရားတာေတာင္မွတ္ထားရတဲ့အဆင့္ပါ။ ဒီၾကားထဲ ပေရာ္ဖက္ဆာရဲ့ လုပ္ငန္းရပ္ေတြကို ေခါင္းစဥ္မဲ့ ကူလုပ္ေပးေနရတာေတြကလည္းမနည္းပါဘူး။ ကိုယ္လုပ္ျပီး ကိုယ့္နာမည္ မရတာေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာပါပဲ။ အဲလိုမ်ိဳးလည္းၾကံဳတတ္ၾကတယ္လို႕ ၾကားဘူးပါတယ္။ ဟဲ---ဟဲ---ေစာေစာစီးစီး အြန္ေစာလည္းၾကံဳလုိက္တာပါပဲ။ ပထမဆံုး ေပပါကို တရုတ္ေက်ာင္းသားနာမည္နဲ႕ထြက္ေပးလိုက္ရတာပါ။ သူ႕အတြက္ ေက်ာင္းလခလြတ္ျငိမ္းေအာင္လုိ႕ပါ။ အြန္ေစာက စေကာလားရျပီးဆိုေတာ့ မလုိအပ္ဘူးေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒုတိယေနရာကေန ပဲေက်နပ္ေပးလုိက္ရတယ္ေလ။ ဆရာက ေတာင္းတာဆိုေတာ့ မေပးဘူးေျပာလို႕မွမရတာ။ ကိုရီးယား တကၠသိုလ္ေတြမွာ မူတစ္ခုရွိပါတယ္တဲ့။ ဘယ္ျပည္ပဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားမဆို ပထမ ၆ လမွာေပပါတစ္ေစာင္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရေအာင္တင္ႏုိင္လွ်င္ တစ္ႏွစ္စာ ေက်ာင္းလခေပးစရာမလိုပါဘူး (one year School fee exemption) တဲ့ (မည္သည့္ဂ်ာနယ္မဆိုပါ။ ဒါေၾကာင့္ျမန္ျမန္ရလြယ္တဲ့ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္ေတြပို႕တာမ်ားပါတယ္)။ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္မွာ တစ္ၾကိမ္သာေလွ်ာက္ထားခြင့္ရွိတာပါတဲ့။
ေနာက္တစ္ခု ေကာင္းတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ပေရာဂ်က္တစ္ခုစီအတြက္ အဖြဲ႕ေလးေတြခြဲေပးထားျပီး ပို႕စ္ေဒါက္ရွိလွ်င္ ပို႕ေဒါက္ေတြကဦးေဆာင္ပါတယ္။ အြန္ေစာတို႕ဓါတ္ခြဲခန္းက ပို႕ေဒါက္တာ ႏွစ္ေယာက္က ရာထူးတိုးနဲ႕ ဌာေနေျပာင္းသြားေတ့ာ အြန္ေစာက ေအာ္တိုမက္တစ္ အၾကီးဆံုးျဖစ္က်န္ခဲ့တာပါ။ အြန္ေစာလို ႏွစ္တူ ေဒါက္တာေက်ာင္းသား တရုတ္တစ္ေယာက္ေတာ့ရွိပါတယ္။ အသက္အရ အၾကီးဆံုးဆိုျပီး ေနရာတကာတာ၀န္ယူေပးေနရတာပါ။ ေျခာက္လတန္းတစ္တန္းငယ္တဲ့ေဒါက္တာေက်ာင္းသားကတစ္ေယာက္။ အခုႏွစ္မွေရာက္လာတဲ့ (one year Junior) ေဒါက္တာေက်ာင္းသားကတစ္ေယာက္ပါ။ မဟာသိပၸံေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ တရုတ္ ၂ ေယာက္။ ကိုရီးယား ၂ ေယာက္ပါ။ ဘြဲ႕ၾကိဳသံုးေယာက္။ စုစုေပါင္းလုိက္လွ်င္ေတာ့ ဆယ့္ႏွစ္ေယာက္ေတာင္ရွိတယ္ဗ်။ ရံုးစာေရးမေလးတစ္ေယာက္ေရာေပါ့။ ပေရာဂ်က္က သံုးခုရွိတာဆိုေတာ့ သံုးအုပ္စုခြဲျပီး ဘြဲ႕ၾကိဳေက်ာင္းသားနဲ႕ မဟာသိပၸံေတြက ေဒတာရေအာင္ သုေတသနေတြမွာ ၀ိုင္းကူလုပ္ေပးပါတယ္။ ပို႕ေဒါက္ေတြ ေဒါက္တာေက်ာင္းသားေတြက စာတမ္းအျဖစ္ ဆက္လက္ ျပဳစုရပါတယ္။ ေပပါမွာ နာမည္ေတြထဲ့ေပးတယ္ဆိုေပမဲ့ ေဒါက္တာေက်ာင္းသားေတြအတြက္အေတာ္ေလးေကာင္းတယ္ေျပာရမလားပဲ။ First Author အေနနဲ႕ ေရးရလုိ႕ေလ။ သူမ်ားေဒတာနဲ႕ေပပါရတာေလ။ တစ္ေယာက္ထည္းလုပ္ေနရလွ်င္ ဘယ္လိုလုပ္ ေျခာက္လတစ္ေစာင္ထြက္ႏုိင္မလဲေနာ့။ တစ္ႏွစ္တစ္ေစာင္ေတာင္မနည္းလုပ္ရမွာ။ အခုေတာ ေျခာက္လတစ္ေစာင္ မျဖစ္မေန တာ၀န္ယူထားရတာေလ။ အြန္ေစာေတာ္လို႕မဟုတ္ပါဘူး။ တာ၀န္အရ ျဖစ္ညွစ္အားထုတ္ေနရတာပါ။ "မိုးေပါက္မ်ားေသာ္ ျမစ္၊ေခ်ာင္း၊ အင္း၊ အုိင္ ျပည္သည္ ဟူ၏။" ဆိုသလို မိုးေပါက္ေလးေတြ စုေနရတာပါဗ်ာ။ ---။ ---။
(ေျခာက္လနဲ႕ေပပါထြက္တယ္ဆိုတာ DNA analysis အတြက္ပဲေျပာလုိက္တာပါ။ တကယ္ေတာ့ field data ေတြအတြက္က RDA ကေန စိုက္ပ်ိဳးျပီး ေဒတာေကာက္ေပးတာပါ။ သူတို႕လုုပ္ထားတာေတြနဲ႕ေပါင္းလုိက္လွ်င္ တစ္ႏွစ္ခြဲ လုပ္ရတယ္လို႕ေျပာရမွာပါ။ KNU ႏွင့္ RDA က Joint Venture လုပ္ထားလုိ႕ပါ။ မဟုတ္လွ်င္ ေျခာက္လ ေပပါဆိုတာ Phenotype မထဲ့ႏုိင္ပါဘူး။ Genotype သီးသန္႕စာတမ္းဟာ Phenotype မပါလွ်င္ မပီျပင္ပါဘူး။)
(PS= ေနရာတစ္ကာ တာ၀န္ယူေပးေနရတာပါ = (၁) ဆရာမရွိလွ်င္ တနလၤာေန႕မွာ အစည္းေ၀းဆိုျပီး ဓါတ္ခြဲခန္းကလူေတြကို စုျပီး စကားေျပာေပးရတာပါ။ ဒီအပတ္ဘယ္သူေတြက ဘာေတြလုပ္ၾကမယ္ဆိုတာကို ၾကားခံတင္ျပေပးရတာပါ။ (၂) ေသာၾကာေနတိုင္း Lab Workshop ဆိုျပီး အငယ္ေတြကို လိုအပ္မယ္ထင္တာ သင္ျပေပးရတာပါ။ (အထူးသျဖင့္အသစ္၀င္လာသူေတြအတြက္ေပါ့)။ (၃) ဘြဲ႕ၾကိဳေက်ာင္းသားေလးေတြကို လက္ေတြ႕(ဓါတ္ခြဲခန္းပညာ)သင္ၾကားေပးရတာေတြပါပဲ)။ ဘာမွမဟုတ္ဘူးထင္ရေပမဲ့ အခ်ိန္ကုန္ေခါင္းစားတဲ့အလုပ္ေတြပါ)
0 comments:
Post a Comment